Inhoud

1. Achtergrond

Om het advies Beroepenstructuur over te kunnen nemen, heeft toenmalig minister Van Ark gevraagd om een impactanalyse in drie delen:

  • een analyse van de juridische gevolgen (door VWS);
  • een analyse van de structurele impact op de opleidingskosten (door het NIVEL);
  • een analyse van de meer korte termijngevolgen voor kwaliteit, toegankelijkheid  en betaalbaarheid van de psychologische zorg (door SiRM).

In dit derde rapport ‘Een stap in de goede richting’ uitgevoerd door adviesbureau SiRM (in juli 2021 overhandigd aan de minister) staan zowel positieve als negatieve punten genoemd. Maar de negatieve punten bleken te overzien en de verwachting is dat het veld over het algemeen profiteert (zie ook de onderbouwing in Memorie van toelichting bij het wetsvoorstel).

Andere specialismen dan KP-PT en KNP zijn geen onderdeel van het programma Beroepenstructuur. In het Advies Beroepenstructuur uit 2020 worden de medische psychologie en de forensische psychologie genoemd, maar of die in de toekomst een zelfstandig specialisme worden, is niet bekend. Dit is aan de betreffende verenigingen.

Onder invloed van de nieuwe beroepenstructuur worden beroepen samengevoegd, maar het om professionals die nu ook al aan het werk zijn en blijven. De vrees voor langere wachtlijsten is mogelijk ingegeven door de aanname dat men uitgebreid moet her- en bijscholen in het kader van overgangsregelingen. Het is aan de minister van VWS om de overgangsregelingen voor het nieuwe beroep gz-psycholoog-generalist vast te leggen in een AMvB. De overgangsregeling voor de KP-PT wordt door het college van de FGzPt vastgelegd in een besluit. Wat ons betreft moet bij de overgangsregelingen rekening worden gehouden met werkervaring en competenties. Dat betekent dat er geen sprake zal zijn van jarenlange trajecten van bij- en nascholing..  Bovendien wordt er ruim de tijd gegeven om aan de eisen voor deze overgangsregelingen te voldoen.

De minister van VWS gaat over de basisberoepen. Het CSGP van de FGzPt gaat over de specialismen van het basis beroep gz-psycholoog-generalist. Voor de invoering van het specialisme KP-PT is geen wetswijziging nodig.

De internetconsultatie gaat alleen over de wetswijzing op de volgende onderdelen: 

  • de titel gezondheidszorgpsycholoog-generalist
  • de beschrijving van het deskundigheidsgebied voor het nieuwe basisberoep
  • de omzetting van de huidige gz-psychologen naar het nieuwe beroep
  • de opheffing van het basisberoep psychotherapeut uit artikel 3 van de Wet BIG per 1 januari 2031

De positie van de KNP als specialisme verandert niet door de komst van het specialisme KP-PT. Beide specialismen bestaan naast elkaar. 

Het aantal functienamen, beroepstitels, specialismen en expertises van psychologen is divers. Wie wat doet en op welk niveau is niet overzichtelijk. Voor cliënt en verwijzer is het vaak niet duidelijk wie wat kan. Daardoor moeten mensen die psychologische zorg nodig hebben, regelmatig te lang zoeken naar de juiste zorgprofessional. Door de huidige psychologische BIG-beroepen opnieuw te ordenen en expertises van BIG-geregistreerde psychologen op één plek inzichtelijk te maken, komt er meer helderheid voor cliënten, verwijzers en collega’s.

Het programma Beroepenstructuur psychologische zorg is een samenwerking tussen de beroepsverenigingen NIP en NVP. In de Stuurgroep en Regiegroep hebben respectievelijk de voorzitters en de directeuren van het NIP en de NVP zitting. Zie ook het schema op de homepage.

De minister van VWS is verantwoordelijk voor de wijziging van de Wet BIG en voor de wijziging van de AMvB gz-psycholoog om de nieuwe beroepenstructuur ook wettelijk vast te leggen.

De afgelopen tijd zijn we met VWS in gesprek geweest over onze voorstellen voor aanpassing van de Wet BIG voor de nieuwe beroepenstructuur. Uiteindelijk maakt de minister van VWS zelf een keuze of en hoe de voorstellen worden verwerkt in het wetsvoorstel.

In onze voorstellen namen we 1 januari 2025 als uitgangspunt voor de wetswijziging, dat   is intussen 2026 geworden (en daarom ook zo vermeld hieronder).  

Hieronder de punten uit ons voorstel voor aanpassing van de Wet BIG:

  1. Wijzig in artikel 3 Wet BIG de huidige titel gezondheidszorgpsycholoog in gezondheidszorgpsycholoog-generalist. De titel zal dan ook in alle andere bepalingen waar de titel voorkomt, gewijzigd moeten worden.
  2. Wijzig het deskundigheidsgebied van de gezondheidszorgpsycholoog als beschreven in artikel 25 van de Wet BIG in: Tot het gebied van deskundigheid van de gezondheidszorgpsycholoog-generalist wordt gerekend de mentale gezondheid en de preventie, diagnostiek, indicatiestelling, begeleiding en behandeling van gedragsmatige en psychische problemen en stoornissen bij mensen, gedurende de hele levensloop in de context van relaties, leefomgeving en maatschappij.
  3. Zet de gezondheidszorgpsychologen die als zodanig in het artikel 3 BIG-register staan, per 1 januari 2025 (inmiddels 2026) om naar het nieuwe basisberoep gezondheidszorgpsycholoog-generalist.
  4. Laat het artikel 3 Wet BIG basisberoep en titel psychotherapeut vervallen, met ingang van 1 januari 2032 (inmiddels 2031). Daarmee hebben psychotherapeuten vanaf 1 januari 2026 vijf jaar de tijd om zich voor te bereiden op de nieuwe beroepenstructuur. Per die datum zouden dan de artikelen 24 (inschrijving in register) en 25 (deskundigheidsgebied) van de Wet BIG komen te vervallen. 

In het concept wetsvoorstel van VWS zijn niet al onze voorstellen overgenomen. Zo is het deskundigheidsgebied anders omschreven dan wij hadden voorgesteld. Daarnaast is in het concept opgenomen dat het register voor psychotherapeuten nog vijf jaar blijft bestaan en niet zeven jaar, zoals wij hadden voorgesteld. Over het concept wetsvoorstel heeft inmiddels een openbare internetconsultatie plaatsgevonden. Deze is op 11 maart 2024 gesloten. Het is nu nog niet bekend wat het uiteindelijke wetsvoorstel wordt. Dat is aan VWS.  

Bekijk de reacties van het NIP en de NVP op de internetconsultatie.

Het ministerie van VWS heeft de tekst voor het concept-wetsvoorstel opgesteld, en daarover een internetconsultatie gehouden. De stuurgroep van het programma beroepenstructuur heeft in mei 2023 tekstvoorstellen gedaan aan VWS. Die zijn niet volledig overgenomen. VWS bepaalt de inhoud van het uiteindelijke wetsvoorstel dat vervolgens aan de tweede en eerste kamer wordt voorgelegd.

2. Basisberoep gezondheidszorgpsycholoog - generalist

Ja, de titel gz-psycholoog wordt van rechtswege omgezet in gz-psycholoog generalist. 

Voor kinder- en jeugdpsychologen NIP en psychotherapeuten (en zij die nog in opleiding zijn) komen overgangsregelingen. Die kunnen ook inhouden dat er geen aanvullende eisen nodig zijn.

De precieze inhoud van de overgangsregelingen is nog niet bekend. In het Advies Beroepenstructuur van eind 2020 is de aanbeveling gedaan dat gz-psychologen en kinder- en jeugdpsychologen NIP zonder extra voorwaarden kunnen worden geregistreerd als gezondheidszorgpsycholoog – generalist.

Het is aan het ministerie van VWS om de eisen voor herregistratie vast te leggen. Er zijn nu geen bij- en nascholingseisen voor de BIG-basisberoepen en het is niet de verwachting dat die er komen. De minister verwijst hiervoor naar kwaliteitsregisters bij de beroepsverenigingen. De NVP heeft al enkele jaren een dergelijk kwaliteitsregister: Kwaliteitsregister psychotherapie. Het NIP is bezig met de ontwikkeling daarvan voor de gz-psycholoog-generalist. Dit betreft echter geen wettelijke vereiste voor herregistratie in het basisberoep.

In het voorstel van de stuurgroep aan VWS zijn beide aandachtsgebieden genoemd. Het is aan de minister om te bepalen of deze het voorstel overneemt.

In het advies en het programma is gekozen voor een titel die herkenbaar is, recht doet aan het feit dat het een nieuw beroep is en niet te veel afwijkt van de bestaande BIG-titel gezondheidszorgpsycholoog. De toevoeging ‘generalist’ benadrukt het brede, generalistische karakter van het basisberoep, mede in verband met de samenvoeging van de beroepen gz-psycholoog en K&J-psycholoog. Tot slot is de toevoeging generalist in lijn met het BIG-basisberoep van orthopedagogen: orthopedagoog-generalist.

Het CSGP is lid van de adviesraad en is daarnaast lid van de werkgroep gz-psycholoog-generalist. Bij het project basisberoep gz-psycholoog – generalist komt een nieuw artikel 3 Wet BIG-beroep: de gz-psycholoog – generalist. Hiervoor moeten artikel 24 van de Wet BIG (eisen voor inschrijving in het register) en artikel 25 (deskundigheidsgebied van het beroep) aangepast worden. Ook zal er een nieuwe Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) voor het nieuwe beroep komen met daarin onder andere de nieuwe opleidingseisen komen en de bijbehorende overgangsregeling. Voor zowel de wet als de AMvB is VWS verantwoordelijk en ook de penvoerder. 

De werkgroep basisberoep gz-psycholoog – generalist doet voorstellen voor de wetswijziging en de AMvB aan de stuurgroep, die vervolgens voor die aanpassingen voorstellen doet aan de minister van VWS. Het CSGP kan daarna nog zelfstandig advies uitbrengen over aanpassing van de Wet BIG en de AMvB, bijvoorbeeld in de openbare consultatierondes van VWS. 

3. Specialisme klinisch psycholoog-psychotherapeut

Anno nu is het van belang dat een psychotherapeut breed, ook op het vlak van de psychodiagnostiek, is opgeleid om in allerlei settingen als indicerend en coördinerend regiebehandelaar te kunnen functioneren en bijvoorbeeld ook andere professionals aan te sturen. 

Nee, de KP-PT is een specialisme van het basisberoep gezondheidszorgpsycholoog- generalist en het is niet het enige specialisme. We kennen ook de klinisch neuropsycholoog. Omdat er twee specialismen zijn, is de titel ‘gz-psycholoog – specialist’ niet duidelijk genoeg.

Ja, het artikel 3 beroep psychotherapeut komt op termijn (nadat iedereen voldoende tijd heeft gehad gebruik te maken van overgangsregelingen) te vervallen. Vooralsnog is dit per 1 januari 2031. De titel psychotherapeut mag dan alleen nog worden gebruikt door degenen met een BIG-registratie als KP-PT. De titelbescherming geldt dan ook voor afzonderlijk gebruik van de titel ‘klinisch psycholoog’ of ‘psychotherapeut’ omdat het volgens art. 17 lid 2 van de wet BIG dan om een ‘gelijkende beroepstitel’ gaat.

Ja, de afzonderlijke registraties KP en PT bestaan uiteindelijk niet meer. De KP-PT is een nieuw specialisme, waarin de inhoud van het bestaande specialisme klinisch psycholoog en het huidige beroep psychotherapeut geïntegreerd worden. Over de wijze waarop de overgangsperiode vormgegeven zal worden, moet de stuurgroep en vervolgens het CSGP nog een besluit nemen. 

De minister van VWS gaat over de basisberoepen. Het CSGP van de FGzPt gaat over de specialismen van het basis beroep gz-psycholoog-generalist. Voor de invoering van het specialisme KP-PT is geen wetswijziging nodig.

De internetconsultatie gaat alleen over de wetswijzing op de volgende onderdelen: 

  • de titel gezondheidszorgpsycholoog-generalist
  • de beschrijving van het deskundigheidsgebied voor het nieuwe basisberoep
  • de omzetting van de huidige gz-psychologen naar het nieuwe beroep
  • de opheffing van het basisberoep psychotherapeut uit artikel 3 van de Wet BIG per 1 januari 2031

Jarenlang zijn de mogelijkheden onderzocht om de psychotherapeut te positioneren als zelfstandig specialisme, aanvankelijk boven een eigen basisberoep PT, en toen dat niet haalbaar bleek boven het beroep GZ, naast de klinisch psycholoog. Dit bleek niet mogelijk. Meer over de voorgeschiedenis van dit onderzoek staat in het NVP-dossier Beroepenstructuur.

De overlap tussen de opleiding tot klinisch psycholoog en psychotherapeut is groot. Daarom is er gekozen voor de ‘klinisch psycholoog – psychotherapeut’. Dit betekent een nieuw specialisme met een opleiding waarin de twee huidige opleidingen KP en PT worden geïntegreerd. 

Een specialisme zonder basisberoep is wettelijk gezien onmogelijk omdat in het BIG-register een specialisme wordt aangetekend als specialisme van het basisberoep.. Zo is de psychiater een arts met specialisme psychiatrie (beroepstitel psychiater). Het is onmogelijk psychiater te worden zonder eerst een registratie te hebben als arts. Het artikel 14 beroep KP-PT wordt een specialisme van het basisberoep gezondheidszorgpsycholoog-generalist. 

De psychotherapeut is een breed opgeleide professional, gespecialiseerd in onder andere de behandeling van complexe problematiek in de specialistische ggz. Maar door een ‘weeffout’ in de jaren negentig werd de psychotherapeut als basisberoep (artikel 3) in de Wet BIG ondergebracht. Dit doet geen recht aan de specialistische behandelcompetenties en ondermijnt de positie van de psychotherapeut. Met de nieuwe beroepenstructuur wordt dit rechtgezet.

Het CSGP is bevoegd om een nieuw specialisme in te stellen. Op verzoek van de stuurgroep heeft het CSGP de regie over dit project. 

De werkgroep specialisme KP-PT staat onder voorzitterschap van het CSGP. De werkgroep doet voorstellen voor het deskundigheidsgebied, het competentieprofiel en de overgangsregeling aan de stuurgroep, die deze vaststelt en doorsluist naar het CSGP. Deze voorstellen verwerkt het CSGP in het ‘besluit KP-PT’ In het besluit van het SCGP staan tevens de opleidingseisen, de eisen voor erkenning van opleidingen en de eisen voor (her)registratie

Het CSGP legt het besluit eerst als concept ter consultatie voor aan de relevante partijen, verwerkt daarna de reacties en stelt tot slot een definitief besluit vast. 

Het CSGP vraagt uiteindelijk de minister om in te stemmen met het besluit KP-PT  en om de nieuwe titel KP-PT als wettelijk erkende specialistentitel aan te merken. VWS moet de Wet BIG aanpassen (verwijdering van artikel 26 en 27), als de PT als basisberoep komt dan – vanwege de overgangsregelingen – per 1 januari 2031 te vervallen.

4. Overgangsregelingen

5. Opleidingen

Zolang de nieuwe beroepenstructuur nog niet gerealiseerd is, verandert er niets aan de bestaande opleidingen, tenzij de opleidingsinstituten zelf besluiten zich alvast op die nieuwe structuur voorbereiden. 

  • De inhoud van de opleiding voor het nieuwe specialisme KP-PT is nog niet bekend. Daarmee gaan de HCO’s KP en PT aan de slag, zodra het competentieprofiel bekend is. 

De afzonderlijke opleidingen KP en PT zullen verdwijnen wanneer de samenvoeging van de opleidingen KP en PT gerealiseerd is en als duidelijk is hoe de overgangsregeling eruitziet voor bestaande klinisch psychologen en psychotherapeuten en degenen die daartoe in opleiding zijn.

Nee. Deze formulering is enigszins ongelukkig; ‘maximaal 2 jaar’ betekent niet dat het ook 2 jaar duurt. Dat zou ook heel vreemd zijn gezien het feit dat er al vele jaren een 1 jarige route tot GZ is voor PT die alle onderdelen van de GZ-opleiding omvat die niet tevens in de PT-opleiding zijn opgenomen. Op grond van het concept wetsvoorstel krijgt de psychotherapeut tot 1 januari 2031 de tijd om de twee overgangsregelingen (naar gezondheidszorgpsycholoog-generalist en KP-PT) te doorlopen.

  • In het advies en programma Beroepenstructuur is uitgangspunt dat instroom in de opleiding naar het nieuwe beroep gz-psycholoog-generalist alleen nog mogelijk is vanuit een masteropleiding psychologie, en niet meer vanuit de masteropleiding pedagogische wetenschappen of gezondheidswetenschappen. Maar de instroomeisen voor de opleiding maken deel uit van de AMvB, en die wordt door de minister vastgesteld. Pas dan kunnen we er definitief iets over zeggen.

Ter toelichting hierop het volgende. Vanaf 1998 vormde het beroep gz-psycholoog een gezamenlijk basisberoep voor psychologen en orthopedagogen (artikel 3 wet BIG), met instroom in de opleiding vanuit beide universitaire vooropleidingen. In 2020 is het beroep orthopedagoog-generalist als apart basisberoep opgenomen in de Wet BIG. Daarmee zijn de basisberoepen voor psychologen en orthopedagogen wettelijk van elkaar onderscheiden.

De nieuwe beroepenstructuur voor de psychologische beroepen (2026) gaat uit van vereenvoudiging en verheldering. Uitgangspunt daarbij is de ontvlechting van de beroepen door te trekken in de opleiding. De gezondheidszorgpsycholoog-generalistopleiding is niet een op zichzelf staande opleiding maar het sluitstuk van een psychologische (master)opleiding van zes jaar, net zoals bij de geneeskunde.  

De universitaire opleiding psychologie, de postmasteropleiding en de wettelijke beroepsregistratie gezondheidszorgpsycholoog-generalist volgen op die manier een logische lijn binnen één kennisdomein en beroepsgroep. Dat komt de transparantie en helderheid ten goede, voor professionals en voor cliënten. 

De leerlijn van psychologen vanaf de universiteit (totaal 6 jaar) sluit ook aan bij Europese ontwikkelingen. In de vernieuwde eisen aan Europsy wordt uitgegaan van een 6-jarige opleiding, met als basis een universitaire bachelor- en masteropleiding psychologie.

Het is aan het ministerie van VWS om de eisen voor herregistratie vast te leggen. Er zijn nu geen bij- en nascholingseisen voor de BIG-basisberoepen en het is niet de verwachting dat die er komen. De minister verwijst hiervoor naar kwaliteitsregisters bij de beroepsverenigingen. De NVP heeft al enkele jaren een dergelijk kwaliteitsregister: Kwaliteitsregister psychotherapie. Het NIP is bezig met de ontwikkeling daarvan voor de gz-psycholoog-generalist. Dit betreft echter geen wettelijke vereiste voor herregistratie in het basisberoep.

De opleidingen worden uitgewerkt in opleidingsplannen, gebaseerd op de kaders die in de AMvB komen. Die moeten nog worden vastgesteld, maar het is niet de verwachting dat de totale opleidingsduur gaat veranderen. 

Bij het specialisme KP, zoals dat is vastgesteld door het college van de FGzPt,  is het verplicht dat er in het opleidingscurriculum aandacht is voor management en wetenschap. Dus om te voldoen aan de criteria van het nieuwe specialisme KP-PT, zullen psychotherapeuten mogelijk extra scholing moeten volgen. Maar hoeveel dit is, is afhankelijk van het nieuwe competentieprofiel van de KP-PT, de overgangsregeling en vrijstellingsmogelijkheden. 

6. Wat betekent de nieuwe beroepenstructuur voor:

6.1 Psychologen

6.2 Psychotherapeuten

7. Landelijk overzichtsregister van BIG-geregistreerde psychologen

Nee, de registers van de specialistische verenigingen blijven actief. In het overzichtsregister van de beroepenstructuur is de expertise van BIG-geregistreerde psychologen op één plek zichtbaar. De aantekeningen zullen bijvoorbeeld zijn gekoppeld aan de registraties bij specialistische  verenigingen die voldoen aan nog te bepalen criteria. Daarnaast hebben verenigingen zoals de VGCt, NVRG en EFT-register ook registraties van niet BIG-geregistreerde psychologen. Deze worden niet opgenomen in het overzichtsregister.

Specialismen zijn van een andere orde dan aantekeningen voor aanvullende expertises op een methodiek of doelgroep.

Een bij wet geregeld specialisme (zoals nu de KP en KNP) is een verdieping in een deelgebied van het basisberoep (zoals nu gz-psycholoog). Een specialisme heeft een eigen vervolgopleiding en een wettelijke registratie in het BIG-register (art. 14).

De aantekeningen die in het nieuwe overzichtsregister komen, zijn gekoppeld aan een specifieke deskundigheid of methodiek. Welke aantekeningen er komen, wordt uitgewerkt. Het gaat dus om aanvullende expertise bij/naast de BIG-registratie (artikel 3 en eventueel artikel 14). 

De werkgroep streeft ernaar dat de BIG-geregistreerde psychologen niet hoeven te betalen voor hun aantekening in het overzichtsregister van de beroepenstructuur. De werkgroep onderzoekt hoe het register in de toekomst financieel onderhouden kan worden.

Met kwaliteitsregister zoals benoemd in de Kamerbrief van de minister (pagina 9)
wordt bedoeld een register bij de beroepsvereniging. In dat kwaliteitsregister tonen gz-psychologen – generalist en psychotherapeuten aan dat ze – naast hun BIG-registratie (waarbij alleen werkervaring is vereist voor herregistratie) – hun vak bijhouden door bij- en nascholing en reflectie, overeenkomstig de eisen van de beroepsgroep.
Het NIP-Kwaliteitsregister Gezondheidszorgpsycholoog – generalist is in ontwikkeling. Het NVP-Kwaliteitsregister bestaat al geruime tijd.

Met het overzichtsregister wordt bedoeld het nieuwe centraal landelijk overzicht van de BIG-registraties van psychologen (gz-psycholoog en eventueel specialisme KP-PT/KNP). Hierin staan ook (indien van toepassing) hun aantekeningen van specifieke methodieken/doelgroepen/ aandachtsgebieden – denk aan CGt, EMDR, systeemtherapie. In het overzichtsregister is ook zichtbaar of een BIG-geregistreerde psycholoog in het NIP-Kwaliteitsregister Gezondheidszorgpsycholoog-generalist (in oprichting) en/of het NVP-Kwaliteitsregister Psychotherapeut staat.

Het landelijk register is een overzichtsregister: een vindplaats om de expertise van gezondheidszorgpsycholoog – generalisten en specialisten KP-PT en KNP zichtbaar te maken voor cliënten, collega’s en verwijzers. De bedoeling is dat de BIG-registratie erin wordt vermeld (basisberoep en eventueel specialisme(n) en één of meer aantekeningen van aanvullende expertises (aandachtsgebieden, methodieken, doelgroepen). Op één centrale plek is die informatie dan te zien.

Dit zijn de verenigingen die door de FGzPt zijn erkend in het kader van de supervisievereisten PSY-BIG opleidingen en de (her)registratie van specialisten. Dat zijn er op dit moment 17. Zij worden door 5 afgevaardigden in de werkgroep vertegenwoordigd. Als een specialistische vereniging niet erkend is wil dat niet zeggen dat die in de toekomst niet betrokken kan worden bij het overzichtsregister. Op het moment dat de toelatingscriteria voor verenigingen duidelijk zijn, zal de werkgroep hierover communiceren. 

Het overzichtsregister zelf wordt niet gekoppeld aan het lidmaatschap van een specialistische vereniging. Aantekeningen die worden vermeld in het overzichtsregister kunnen wel gekoppeld zijn aan lidmaatschap of registratie van een specialistische vereniging. De criteria hiervoor worden op dit moment nog uitgewerkt.

We proberen de administratieve handelingen voor professionals tot een minimum te beperken, bijvoorbeeld door het opvoeren van punten te stroomlijnen. Dit wordt nog verder uitgewerkt. 

8. Planning

Het is een unieke situatie dat een basisberoep (psychotherapeut) uit artikel 3 Wet BIG wordt opgeheven, omdat het beroep samengaat met de klinisch psycholoog in het nieuwe specialisme klinisch psycholoog-psychotherapeut (KP-PT). Dat moet zorgvuldig gebeuren en vergt meer voorbereidingstijd dan verwacht. Bovendien zorgden de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 ervoor dat wetstrajecten meer tijd kostten dan gepland. Daardoor was 1 januari 2025 wetstechnisch gezien niet meer haalbaar. De beoogde ingangsdatum van de nieuwe beroepenstructuur voor de psychologische BIG-beroepen is daarom een jaar opgeschoven naar 1 januari 2026. 

De uitvoering van het programma is 1 januari 2022 gestart en loopt tot begin 2026. De uitvoering en implementatie van de voorgestelde wijzigingen, inclusief de benodigde wetswijzigingen, vergen veel tijd. Ervan uitgaande dat we de drie projecten volgens de afgesproken planning kunnen realiseren, zouden we per 1 januari 2026 een nieuwe vereenvoudigde en transparante beroepenstructuur (met overgangsregelingen) moeten hebben en een landelijk overzichtsregister met aantekeningen van expertise van BIG-geregistreerde psychologen.

Dit heeft geen enkele invloed op de planning van de drie projecten. Zij ronden hun werkzaamheden conform planning af. Dit betekent wel dat het veld extra tijd krijgt om zich voor te bereiden op de nieuwe beroepenstructuur en ook opleidingen en studenten hebben nu meer tijd om te anticiperen op veranderde perspectieven.

Op 26 oktober 2020 is het Advies Beroepenstructuur psychologische zorg aangeboden aan de toenmalige minister Van Ark van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zij heeft vervolgens een impactanalyse laten uitvoeren. 

In november 2022 sprak toenmalig minister Kuipers (VWS) zijn steun uit voor het advies. In een brief aan de Tweede Kamer liet hij weten dat hij, in lijn met het advies, de beroepenstructuur van de psychologische zorg in de Wet BIG gaat vereenvoudigen. Op basis van het advies is in 2021 het programma Beroepenstructuur psychologische zorg opgezet. Dit programma wordt sinds 1 januari 2022 uitgevoerd.

9. Proces

In deze timeline staan alle belangrijke stappen.

Open de timeline in Acrobat Reader voor de beste beleving.

10. Financiering

De beroepsverenigingen NIP en NVP voeren de regie over het programma Beroepenstructuur psychologische zorg en leveren zelf een substantiële financiële bijdrage. Een deel van het programma wordt gefinancierd door een subsidie van ZonMw. Die subsidie wordt vooral gebruikt om het landelijk overzichtsregister met aantekeningen van expertise van BIG-geregistreerde psychologen te ontwikkelen. Het ministerie van VWS financiert het andere deel van het programma, dat gaat over het nieuwe beroep gezondheidszorgpsycholoog – generalist (gz-psycholoog – generalist) en het nieuwe specialisme klinisch psycholoog-psychotherapeut (KP-PT).

11. Organisatie programma Beroepenstructuur

In de uitwerking om tot deze nieuwe beroepen te komen en in het opzetten van een landelijk overzichtsregister met aantekeningen van expertises, kunnen verwijzers – net als andere betrokken partijen – advies geven. Zij zijn ook afgevaardigd in de adviesraad.

In het advies staan vier aanbevelingen. Drie daarvan worden uitgevoerd via het programma Beroepenstructuur, de vierde wordt uitgevoerd via het programma Adaptieve Psychologische Vervolgopleidingen (APV). Het programma APV houdt zoveel mogelijk rekening met de nieuwe beroepenstructuur. De opleidingen moeten immers straks gebaseerd zijn op de kaders die voor de nieuwe beroepen in wettelijke regelingen worden vastgelegd. Beide programma’s stemmen daarom regelmatig met elkaar af. 

De stuurgroep van het programma bestaat uit de voorzitters van de beroepsverenigingen:

  • Rudolf Ponds (NIP)
  • Kirsten Hauber (NVP)

De regiegroep bestaat uit de directeuren van de beroepsverenigingen:

  •    Monique Rook (NIP)
  •    Astrid Nolet (NVP)

De adviesraad bestaat uit volgende leden:

  • Kirsten Hauber (voorzitter)
  • Tom Deenen (CSGP)
  • Anneloes van Baar (HCO GzP)
  • Hanna Swaab (HCO KP)
  • Elisa van Ee (HCO PT)
  • Evelien Dirks (Hoofdopleiders K&J)
  • Florian Bootsman (Jeugdzorg Nl)
  • Marlies van Dijk (Landelijke Opleidingsraad)
  • Sietsche Dijkstra/Annika Cornelissen (LVVP)
  • Ard Nijland (Nederlandse ggz)
  • Merel Toussaint (NVO)
  • Marja van ’t Spijker (NVVP)
  • Minie Eising (VGN)
  • Marc Verbraak (vLOGO)
  • Jeanette de Graauw (leeslid vanuit NVZ en NFU)
  • Jeffrey Klaassen (leeslid vanuit V&VN)
  • Anneloes van den Broek (leeslid vanuit LPO)
  • Frank van Hagestijn (leeslid vanuit Actiz)

Het CSGP is afgevaardigd in de werkgroep voor het project basisberoep gz-psycholoog –  generalist en heeft op verzoek van de stuurgroep de regie over de uitvoering van het project specialisme KP-PT. Zie voor nadere informatie de vragen bij die werkgroepen. Daarnaast is het CSGP afgevaardigd in de adviesraad van het programma Beroepenstructuur.

12. Op de hoogte blijven

We houden als beroepsverenigingen onze leden en andere belangstellenden op de hoogte via onze nieuwsbrieven, websites, social media, webinars etc. Wie geen lid is van het NIP of de NVP kan zich voor de beroepenstructuur nieuwsbrief aanmelden via www.beroepenstructuur.nl  

www.psynip.nl I www.psychotherapie.nl

13. Bijlage: afkortingen

  • APV: Adaptieve Psychologische Vervolgopleidingen
  • BIG: Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg
  • CSGP: College Specialismen Gezondheidszorgpsycholoog en Psychotherapeut
  • EVC: Erkenning van eerder Verworven Competenties
  • FGzPt: Federatie van Gezondheidszorgpsychologen en Psychotherapeuten
  • GGZ: Geestelijke gezondheidszorg
  • Gz-psycholoog: Gezondheidszorgpsycholoog
  • K&J-psycholoog (NIP):Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP)
  • KNP: Klinisch neuropsycholoog
  • KP: Klinisch psycholoog
  • NIP: Nederlands Instituut van Psychologen
  • NVO: Nederlandse vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen
  • NVP: Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie
  • OG: Orthopedagoog-generalist
  • PT: Psychotherapeut
  • SKJ: Stichting Kwaliteitsregister Jeugd
  • Specialisme KP-PT: specialisme klinische psychologie – psychotherapie
  • VWS: Volksgezondheid, Welzijn en Sport